غول مسافرتی توماس کوک چطور ورشکسته شد؟ - اهدا بلاگ

غول مسافرتی توماس کوک، برای 178 سال به عنوان یک مدل پیروز کسب وکار ارائه پکیج تور فعالیت می کرد، تا اینکه تقاضای مشتری تغییر کرد و به سمت درخواست های آنلاین رفت؛ اما این شرکت نتواست خود را با شرایط وفق دهد و مغلوب شد.

شرکت توماس کوک اعلام نموده که به رغم کوشش ها برای نجات توماس کوک، مجبور به فروش دارایی های خود و اعلام ورشکستگی است. شرکت مذکور در زمان اعلام این خبر، حدود 2.1 میلیارد دلار بدهی داشت، که به گفته مدیر اجرایی آن، امکان پرداخت آن به هیچ عنوان میسر نبود. پیش از اعلام ورشکستگی، مذکراتی برای گرفتن یاری ضروری 250 میلیون دلاری در جریان بود که نتیجه ای نداشت.

باب مان، تحلیلگر صنعت هواپیمایی گفته است، حدود 600 هزار مسافر توماس کوک در سفر هستند که حداقل 150 هزار نفرشان تحت تأثیر ورشکستگی این شرکت قرار گرفته اند. علاوه بر این، بیش از 20 هزار کارمند این شرکت در سراسر دنیا نیز از کار بیکار شدند؛ اما واقعاً چه اتفاقی افتاد؟ در زمانی که مردم بیشتر از همواره سفر می نمایند، چطور برند معروفی مثل توماس کوک سقوط کرد؟ و حالا چه اتفاقی خواهد افتاد؟

گروه توماس کوک

گروه توماس کوک، یک شرکت دنیاگردی بریتانیایی بود که به دلیل ارائه خدمات متمایز به مسافران معروفیت داشت، به طوری که مسافران می توانستند از قیمت همه بخش های تعطیلات شان، از پرواز و اتاق هتل گرفته تا حمل ونقل محلی و تورها و حتی قیمت غذاها، اطلاع داشته باشند.

برند توماس کوک بعلاوه امکان خرید یک مرحله ای (مرکزی که چندین خدمت ارائه می نماید و با یک توقف تمام نیازهای مشتری رفع می گردد) را برای مشتریان فراهم نموده بود، به عبارتی مشتری با رزرو تعطیلات در توماس کوک، دیگر نیازی به هیچ کار دیگری نداشت و فقط کافی بود چمدانش را ببندد و راهی سفر گردد. توماس کوک همه تدارکات سفر را انجام می داد. این شرکت حتی هتل هایی نیز داشت و در سال های اخیر، خط هوایی خودش را راه اندازی نموده بود. شعار توماس کوک به تمام جوانب این مدل از کسب وکار اشاره داشت که می گفت:

.Dont just book it, Thomas Cook it

فقط به رزرو کردن اکتفا نکنید، همه چیز را به توماس کوک بسپارید.

این شعار برای چندین نسل از مسافران با پیروزیت اجرایی شد و معروفیتی دنیای را برای این برند رقم زد. زین کری، رئیس و مدیر اجرایی انجمن مشاوران مسافرتی آمریکا، معتقد است که معروفیت و اعتبار توماس کوک در میان مشاوران مسافرتی و مشتریان آن ها بسیار خوب بود و یک برند با کیفیت محسوب می شد.

در تابستان همین سال جاری نیز خطوط هوایی توماس کوک، مسافران را حداقل به 82 مقصد در سراسر دنیا در آفریقا، آسیا، آمریکای شمالی و اروپا جابه جا می کردند. با اینکه آمریکا، بازار اصلی این شرکت نبود؛ اما همچنان حضور پررنگی در بعضی بازارهای آن داشت؛ به طوری که سال گذشته با حدود 1000 پرواز از فرودگاه بین المللی اورلاندو، 257 هزار مسافر را جابه جا نموده بود.

دلیل ورشکستگی توماس کوک

اینترنت

کسب وکارهای رزرو خدمات مسافرتی امروزه به سمت ارائه خدمات آنلاین رفته اند؛ تغییری که در بخش اعظمی از گروه توماس کوک اتفاق نیفتاد و این شرکت در سال 2017 از توافق خود با اکسپدیا اطلاع داد که به شدت به فروشگاه های فیزیکی و همکاری های تلفنی وابسته بود. شرکت توماس کوک، بیش از 600 فروشگاه فیزیکی را در دنیا مدیریت می کرد که در بریتانیا به آن ها های استریت گفته می شد، چراکه در خیابان تجاری اصلی شهر فعالیت می کردند. رفعت علی، مدیر اجرایی اسکیفت، یک شرکت رسانه ای مستقر در نیویورک است که خدمات پژوهشی و بازاریابی برای صنایع مسافرتی ارائه می نماید. او می گوید:

توماس کوک هیچ گاه در زمینه فعالیت های دیجیتالی، خوب نبود.

کاهش علاقه به پکیج های تور

تیم دیویس، مدیرعامل Pace Dimensions که شرکت مشاوره کسب وکارهای مسافرتی برای تطابق با دنیای دیجیتال است، می گوید:

بازار پکیج های تعطیلات افت نموده، چراکه انتخاب هریک از بخش های موردنظر سفر برای مشتری بسیار ساده تر شده است و در عینِ حال می تواند آن ها را به قیمت مناسبی انتخاب کند. در طول یک دهه گذشته، اکسپدیا و بوکینگ هولدینگز به واسطه قابلیت های پژوهشی شان توانسته اند، این بازار را در اختیار خود بگیرند. توماس کوک به جای حرکت در همین مسیر، اپراتوری تورها را برگزید. با اینکه این شرکت به خاطر مالکیت هتل ها و داشتن خطوط هوایی توانسته بود کنترل این بازار را به دست بگیرد؛ اما این بازار رو به افول است و به زودی از بین می رود؛ فقط موضوع زمان مطرح است.

اسکات کیز، بنیان گذار وب سایت سفرهای هوایی Scotts Cheap Flights معتقد است که اشتیاق نسل هزاره برای سفرهای سفارشی تر، نقش مهمی در این بازار ایفا می نماید. او می گوید:

مردم اکنون می توانند خودشان پژوهش نموده و ماجراجویی های خود را پیدا نمایند. رقابت جدیدی در تورها و فعالیت ها برای شرکت بزرگی مثل ایربی ان بی و حتی شرکت های کوچک تر به راه افتاده است و به واسطه این تغییر سلیقه، بازار خدمات مسافرتی برای اپراتورهای تور سخت تر شده است. دیگر نیازی به رزرو پکیج های تور نیست.

رفعت علی نیز معتقد است، کسب وکار پکیج تور، فصلی است و می گوید:

مشکل اینجا است که پکیج های تور، فصل مشخصی دارند و اگر یک فصل شرایط خوبی نداشته باشد، به عنوان مثال، هوای تابستان بسیار گرم باشد یا یک بازار اصلی مانند مصر دچار مشکل گردد، این موضوع روی جریان نقدینگی شرکت هایی مثل توماس کوک اثرات بسیار بدی می گذارد.

گران بودن هزینه مدیریت ایرلاین

شرکت توماس کوک در اوایل دهه 2000 به سراغ کسب وکار هواپیمایی رفت و به تدریج ایرلاین کوندور فلوگدینست مستقر در فرانکفورت آلمان را جذب کرد.

این شرکت در سال 2003، هواپیمایی خودش به نام توماس کوک ایرلاینز را راه انداخت که در بریتانیا مستقر بود و با 34 هواپیما در ناوگان خود، مسافران را به 82 مقصد دنیا جابه جا می کرد. بسیاری از کارشناسان همین تصمیم را منبع اصلی مسائل توماس کوک عنوان نموده اند. آقای کربی از انجمن تراول ادوایزر می گوید:

مدیریت یک آژانس مسافرتی سخت است و اداره یک ایرلاین از آن سختتر. هنگامی که یک آژانس پیروز را اداره می کنید، یاد می گیرید که هیچ گاه نباید وارد عرصه هواپیمایی شوید. هریک از این کسب وکارها، زمینه های مستقل و پیچیده خاص خود را دارند.

جان استریکلند به عنوان مشاور هوانوردی معتقد است که ایرلاین مشابه توماس کوک، انعطاف پذیری یک ایرلاین مستقل را ندارند. او در ادامه می گوید:

این شرکت ها، گزینه های برنامه ریزی شده سایر ایرلاین ها را ارائه نمی نمایند. علاوه بر این، هزینه غرق شده اداره یک ایرلاین، در کنار هزینه های عملیاتی (خدمه، نگهداری و...)، هر ایرلاین را نسبت به کاهش تقاضا آسیب پذیر می نماید. هرچند مدل کسب وکار توماس کوک، این شرایط را وخیم تر نیز نموده بود. ماهیت بازار خدمات مسافرتی به این شکل است که بیشترین درخواست ها به فصل تابستان اختصاص دارد و تقاضای سفر در فصل زمستان سیر نزولی پیدا می نماید. به این ترتیب، اگر شما ایرلاین خودتان را داشته باشید و در فصل های کم دنیاگرد، مسافری نداشته باشید، با چالش بسیار بزرگی روبرو می شوید.

اصلی ترین رقیب توماس کوک، شرکت آلمانی گروه تی یوآی است که یک ایرلاین نیز دارد. زمانی که اینترنت به تهدیدی برای کسب وکار اپراتورهای معمولی تور تبدیل شد، مدیران تی یوآی آغاز به خرید و مدیریت یک سری کشتی کروز و هتل کردند تا با این کار، خود را در صحنه رقابت، متمایز نمایند. اکنون این شرکت، علاوه بر 150 هواپیما که به وسیله پنج هواپیمایی خود شرکت فعالیت می نماید، 17 کشتی اقیانوس پیما و 380 هتل عمدتاً در جنوب اروپا و آسیای جنوب شرقی دارد. کوزی الکساندر اسنر، مسئول روابط رسانه ای تی یو آی گفته است:

70 درصد عایدی ما از کشتی های کروز و هتل ها است. تورهای مسافرتی و ایرلاین فقط 30 از عایدی شرکت را تشکیل می دهند. ورشکستگی توماس کوک، فرصتی عالی برای شرکت تی یوآی است. مقامات انگلیس که در پی هواپیماهای مسافربری برای برگرداندن مسافران سرگردان توماس کوک به انگلیس هستند، با خط هوایی تی یوآی فلای تماس گرفته اند.

برگزیت

فانکهاوزر، رئیس اجرایی توماس کوک، در ماه مه هشدار داده بود که فرایند برگزیت باعث شده است، بسیاری از مشتریان بریتانیایی، برنامه تعطیلات شان برای تابستان سال جاری را به تعویق بیندازند. آقای کربی نیز شرایط بلاتکلیف برگزیت را تا حدودی دلیل اصلی ورشکستگی توماس کوک می داند. او بعلاوه به مسائل خاص مدیریت یک ایرلاین در اروپا اشاره نمود، بازاری که مملو از شرکت های هواپیمایی مقرون به صرفه قیمت نظیر ایزی جت و رایان ایر است و خریدها باید به دلار انجام گردد. او ادامه می دهد:

بسیاری از صورت حساب ها به دلار هستند و شما باید پول سوخت را نیز به دلار بپردازید. به همین خاطر اگر شوکی در این سیستم به وجود آید، مثل ماجرای برگزیت در بریتانیا و ارزش پوند به اندازه زیادی پایین بیاید، به یک باره پرداخت وام ها بسیار سخت می گردد. آژانس های مسافرتی و ایرلاین های سراسر دنیا عملکرد خوبی دارند؛ اما ادغام این دو با یکدیگر در بازاری نامطمئن و در شرایط سقوط ارزش پول کشور، برای شرکتی که بدهی های سرسام آوری دارد، یک طوفان سهمگین به شمار میرود.

مسافران سرگردان

مشتریان توماس کوک که تا 6 اکتبر بلیط هواپیما رزرو نموده اند، با استفاده از ناوگانی از هواپیماها که اکثرشان از شرکت های چارتری هستند، به کشورشان برگردانده می شوند. آن دسته از مسافرانی که بلیط شرکت کوندور را دارند، می توانند با همین ایرلاین به کشور خود برگردند، در واقع این شرکت با اینکه زیرمجموعه توماس کوک است؛ اما همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد. آقای مان، تحلیلگر ایرلاین ها، می گوید:

ده ها هواپیمایی چارتر در سراسر دنیا، روی هم بیش از 60 هواپیما دارند که امکان استفاده از آن ها وجود دارد و با توجه به کاهش ترافیک هوایی در فصل سفر پس از تابستان، بسیاری از این هواپیماها در دسترس هستند.

شرکت هواپیمایی اطلس ایر در نیویورک، یک هواپیمای مسافربری 747 دارد که این جمبوجت با قابلیت حمل 400 مسافر را به منچستر انگلیس فرستاده است تا به عملیات برگرداندن مسافران توماس کوک به کشورشان یاری کند. آقای مان پیش بینی می نماید، شرکت های چارتری که مسافران را به مراسم حج می بردند و در سرانجام آگوست مأموریت شان تمام شد، به این عملیات اضافه شوند. او بعلاوه معتقد است که شرکت هایی مثل ایرلاین مالزی که هواپیماهای ایرباس پهن پیکر A380 را در اختیار دارند نیز به عملیات برگرداندن مسافران توماس کوک ملحق شوند. آقای مان شرح می دهد:

برنامه مقامات انگلیس برای برگرداندن مسافران سرگردان احتمالاً شامل 750 پرواز می گردد؛ با فرض اینکه آن ها بتوانند این فرایند را به خوبی انجام دهند. این اتفاق مثل نبرد دانکرک برای بریتانیا است؛ نبردی در جنگ دنیای دوم که شامل دفاع و تخلیه نیروهای انگلیسی از دانکرک فرانسه می شد.

سخنگوی بریتیش ایرویز گفته است که این شرکت هواپیمایی در حال همکاری با سازمان هواپیمایی کشوری است تا در پروازهای فعلی به مسافرانی که قصد بازگشت به بریتانیا دارند، جا بدهد. گروه هواپیمایی لوفت هانزا در آلمان نیز اعلام نموده که کلیه بلیط های رزروی شرکت توماس کوک به مقصد آلمان را محترم شمرده و در حال برگرداندن مسافران با هواپیمایی لوفت هانزا، هواپیمایی اتریش یا سوئیس (سوئیس اینترنشنال ایرلاینز) است.

ناوگان هواپیمایی توماس کوک در انتقال مسافران سرگردان هیچ نقشی ایفا ننموده است و در حال برگشت به مقر خود در منچستر هستند.