داستان فانتزی کودک را حرفه ای تر بنویسید - اهدا بلاگ

یکی از مسائل مهمی که رانندگی و سفر با ماشین را برای انسان راحت، امن و خاطره انگیز می نماید آگاهی از قوانین هدایت و رانندگی است و در کنار آن، آشنا بودن با مسیر. اگر راننده بداند که در کجای خیابان باید بایستد، برترین حرکت در پیچ های جاده ای و رفتار درست هنگام گیر افتادن در ترافیک سنگین چیست، حتما می تواند مبدا تا مقصد را بهتر از سایر رانندگان طی کند.

حالا چرا ما به سراغ این مثال رفته ایم؟ به نظر می رسد ادبیات کودک و نوجوان شبیه به جاده و مسیری است بسیار زیبا، هیجان انگیز و دیدنی اما سخت که رانندگی در آن به آشنایی با قوانین احتیاج دارد. نویسندگان زیادی به جهانی بچه ها و نوجوانان پا گذاشتند که در همان قدم های اول، راه را اشتباه رفتند و نتوانستند این مخاطبان مشتاق را به خود و آثارشان جذب نمایند.

برای ماندگار شدن در ادبیات کودک و نوجوان و نگارش کتاب هایی که مخاطب بخواند، بفهمد، درباره اش حرف بزند و به دیگران معرفی اش کند باید ساختار و قوانین و بایدها و نبایدهای این عرصه را شناخت تا طی مسیر ساده تر و حرفه ای تر پیش برود.

یکی از نکات اساسی در یادگیری این ساختارها، نظریه ها و پژوهش هایی هستند که درباره ادبیات کودک و نوجوان انجام و تدوین شده است. نظریه ها و پژوهش ها بیشتر از مخاطبان علاقه مند، به نویسندگان و سایر فعالان این حوزه کمک می نمایند تا آگاهانه تر گوشه و کنار این جهانی بزرگ را کشف نمایند.

در این زمینه، پژوهش های بسکمک در جهان صورت گرفته است؛ اما تحقیقی که ایرانی باشد و محقق فضای سرزمین مخاطب هدف و خودِ مخاطب را بشناسد، ارزشمندتر خواهد بود. به این علت در یکشنبه های پژوهش کودک و نوجوان، به سراغ معرفی یکی از کتاب های پژوهشی این حوزه رفته ایم.

کتاب فانتزی در ادبیات کودک و نوجوان را محمدهادی محمدی، پژوهشگر و نویسنده داستان های بچه ها نوشته است. این اثر پژوهشی درباره گونه فانتزی در ادبیات بچه ها با بهره گیری از آخرین منابع در زمینه این گونه ادبی است. نویسنده در پیش عایدی کتاب، انگیزه خود را از پژوهش در گستره فانتزی و نگارش این کتاب، رویکرد روزافزون نویسندگان و خوانندگان به این گونه ادبی و احتیاج به کتاب هایی در این زمینه که با ظرفیت ها و ویژگی جامعه ادبیات کودک ایران هم خوانی داشته باشد، ذکر نموده و امیدوار است مطالعه آن به طیف وسیع مؤلفان، پژوهشگران، دانشگاهیان و دانشجویان و خوانندگان فانتزی کمک برساند.

به گفته محمدهادی محمدی، این کتاب دستاورد سال ها پژوهش او در زمینه گونه ادبی فانتزی است. او می گوید: گرچه این کتاب مختص ادبیات بچه ها تهیه شده است؛ اما کسانی که می خواهند فانتزی در ادبیات بزرگسالان را بشناسند نیز می توانند از این کتاب استفاده نمایند..

بعلاوه این کتاب برای اهل فیلم، تلویزیون، سینما و تئاتر که می خواهند ماهیت فانتزی و روایت های خاص آن را بشناسند کاربرد دارد. نویسنده به این مسئله اشاره نموده است که روش کاربردی پژوهش و نگارش کتاب بر پایه نگرش تکوینی، ساختاری و کارکردی بوده است. فانتزی نخست در بستر تاریخ، روش تکوینی، سپس از دیدگاه تجزیه و تحلیل عناصر، روش ساختاری و در نهایت از جنبه کارنمودهای آن روش کارکردی دیده شده است.

این کتاب دارای دو بخش و 14 فصل از نظریه های پژوهش روی موضوع فانتزی شامل تعریف، کارنمودها و اصول اساسی، پیشینه و پیدایش فانتزی و نقد و تحلیل داستان های فانتزی است. در بخش آخر که تحلیل داستان های فانتزی است، نویسنده به طور ملموس و کاربردی، تحلیل تخیل شناختی داستان بی انتها از میشل انده، تحلیل ژرف ساختی جادوگر از رولد دال، تحلیل طرح شناختی تیستوی سبزانگشتی و تحلیل تفسیری روان شناختی من و خارپشت و عروسکم را ارائه نموده است.

فانتزی در ادبیات کودک و نوجوان، تنها اثر مرجع تألیفی در این حوزه است که حاصل پژوهش های نویسنده در کتابخانه بین المللی مونیخ است. این اثر اولین بار در سال 1378 و به تلاش نشر روزگار منتشر شده بود؛ اما پس از بیست سال از انتشار آن، همچنان بالاترین محل رجوع برای نوشتن انتها نامه ها، مقاله ها و اثرهای تحقیقی در حوزه ادبیات بچه ها و تخیل شناسی را در ایران دارد.

این اثر بار دیگر در سال 1398 از سوی انتشارات مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات بچه ها منتشر شده و در دسترس علاقه مندان و متخصصان حوزه ادبیات کودک و نوجوان قرار گرفته است.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران