بازدید از جانوران در حال انقراض در پارک ملی همیس کشمیر - اهدا بلاگ

تاریخچه پارک ملی همیس هند

تاریخچه پارک ملی همیس هند به سال 1981 میلادی بازمی گردد. این سال به منظور حفاظت از حوضه آبریز رومبک(Rumbak) و مارکا(Markha) یک پارک ملی با مساحتی حدود 600 کیلومترمربع تأسیس شد. سال 1988 اراضی مجاور به مساحت 3350 کیلومترمربع به پارک اولیه افزوده شد. در سال 1990 این مساحت به 4400 کیلومترمربع افزایش پیدا کرد و پارک ملی همیس هند به بزرگ ترین پارک ملی جنوب آسیا تبدیل شد.

پارک ملی همیس هند با تنوع جانوری بی نظیر

پارک ملی همیس هند با تنوع جانوری بی نظیر، زیستگاه 16 گونه پستاندار و 73 گونه پرنده است. این پارک در منطقه استپی کوهستان قَرَه قُروم فلات تبت غربی واقع شده است و شامل جنگل های کاج، بوته زارها، مراتع و پوشش گیاهی تندرا است. به همین علت می توان منظره بسیار زیبایی را از کوه های مرتفع و جنگل های کوهستانی در این منطقه و در محل تلاقی رودخانه های ایندوس(Indus) و زانسکار(Zanskar)

که به عنوان مرز پارک شناخته می گردد، مشاهده کرد.

در پارک ملی همیس هند پستانداران در خطر انقراض مانند پلنگ برفی، گرگ تبتی، بز کوهی آسیایی، روباه قرمز و خرس قهوه ای اوراسیا زندگی می نمایند. بیش از 200 پلنگ برفی به ویژه در حوزه آبریز رومبک وجود دارند.

پارک ملی همیس تنها پناهگاه کشور هند است که غُرم یا میش کوهی(نوعی گوسفند وحشی) را در خود جای داده است. بعلاوه در این منطقه گوسفند وحشی اوریال، گوسفند آبی هیمالیا و تعدادی کمی بز آسیایی قابل مشاهده هستند. از پستانداران کوچک پارک ملی همیس می توان به موش خرگوشی هیمالیا، راسوی کوهی و مارموت هیمالیا اشاره نمود.

در دره رومبک(Rumbak Valley) پارک ملی همیس هند می توان پرندگان شکاری مختلفی مانند عقاب طلایی، هما و دال هیمالیایی را مشاهده کرد. این پرندگان بیشتر شامل گونه ها تبتی هستند و معمولاً در دیگر نقاط هند دیده نمی شوند. از دیگر پرندگان ساکن در این منطقه می توان به صعوه قهوه ای(از راسته گنجشک سانان)، صعوه سینه سرخ، سهره گلی رگه دار، گنجشک برفی تبتی، بادخورک بلایث، زاغ نوک سرخ، کبک برفی هیمالیایی و سهره پیشانی سرخ اشاره نمود. فضای بدون سروصدا و عاری از هر گونه آلودگی صوتی پارک ملی همیس باعث می گردد گردشگران از شنیدن صدای آواز این پرندگان لذت ببرند.

البته پارک ملی همیس تنها به خاطر حیات وحش متنوع خود موردتوجه نیست و از نظر فرهنگی هم گومپاهای متعدد تبتی(Tibetan gompas) و چورتن های مقدس(holy chortens) را در خود جای داده است. این ها اماکن مقدس بودایی هستند که شاخص ترین آن ها یک صومعه 400ساله است. این صومعه از دیرباز زیارتگاه بوداییان تبتی بوده است. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، این صومعه به علت نوشته های نیکلاس نوتوویچ(Nicolas Notovitch)، اشراف زاده و روزنامه نگار روسی که ادعا می کرد عیسی مسیح سال های گمشده زندگی خود را در همیس گذرانده بسیار موردتوجه نهاده شد.

جالب است بدانید همیس در گذشته در مسیر راه ابریشم قرار داشت. در حال حاضر بیش از 1600 نفر در داخل این پارک ملی سکونت دارند و گردشگران و زائران زیادی در طول جشنواره همیس از این منطقه بازدید می نمایند.

مسائل زیست محیطی پارک ملی همیس

مسائل زیست محیطی پارک ملی همیس موردتوجه دوستداران طبیعت و مسئولین پارک است. در محدوده این پارک شش روستا به نام های رومبک(Rumbak)، کایا(Kaya)، اسکو(Sku)، شینگو(Shingo)، اوروتسه(Urutse) و چیلینگ(Chilling) با جمعیتی بالغ بر 1600 نفر وجود دارند. بعلاوه چندین گومپا و چورتن(زیارتگاه ها و مکان های بودایی) در محدوده پارک ساخته شده اند. ساکنان پارک ملی همیس بیشتر شامل دامدارانی هستند که طیور، بز و گوسفند پرورش می دهند. پرورش دام در محدوده پارک ملی همیس باعث درگیری قابل توجه حیوانات وحشی و ساکنان منطقه شده است. معمولاً پلنگ های برفی دام ها را شکار نموده و گاهی در یک شکار چندین حیوان از یک گله را می کشند.

از آن آنجا که دولت جامو و کشمیر متولی پارک بوده و مسئول حفاظت از حیات وحش این منطقه است، هر گونه فعالیت در پارک ملی همیس را ممنوع اعلام نموده و هر تغییری فقط در موارد خاص با دریافت مجوز از سرپرست حیات وحش قابل انجام است. این اداره پروژه های زیادی را برای حفاظت از تنوع زیستی و بهبود ساکنان محدوده پارک انجام داده است. از جمله این پروژه ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• پروژه پلنگ برفی: این پروژه در سال 2004 شروع شده و به در 20 فوریه 2009 به طور رسمی راه اندازی شد. هدف از پروژه پلنگ برفی حفاظت از کل زیست کره همیالیا بود.
• پروژه اکو گردشگری لاداخ: در این پروژه اقداماتی مانند آموزش راهنمای طبیعت برای جوانان بیکار تحصیل نموده، امکان اقامت گردشگران در خانه های روستاییان و راه اندازی کافه اکو به منظور فروش محصولات صنایع دستی محلی به گردشگران اجرا شده است.
• ایجاد منطقه ممنوعه چرای دام خانگی: بر اساس این طرح دام های روستائیان حق چرا در منطقه ها ممنوعه را ندارند.

گردش در پارک ملی همیس کشمیر

بازدیدنمایندگان برای گردش در پارک ملی همیس کشمیر گزینه های متعددی را در اختیار دارند. در محدوده این پارک تعداد زیادی مسیر برای پیاده روی(از اواسط ژوئن تا اواسط اکتبر) در دسترس گردشگران است. بعضی از این مسیرها مانند دره مارکا(Markha valley) و مسیرهای موجود بر روی گذرگاه گاندا لا از محبوب ترین مسیرهای پارک محسوب می شوند. مسیر دره ماکا از روستاهای رومبک و اسکیو عبور می نماید و معمولاً پیاده روی در این مسیر 2 روز طول می کشد.

این پارک به خاطر سفرهای کوهنوردی هم معروف است و قله های استوک کانگری(The Stok Kangri) با ارتفاع 6153 متر و کانگ یاتسه(the Kang Yatse) با ارتفاع 6496 متر هر ساله تعدادی زیادی کوهنورد را به خود جذب می نمایند.

پارک ملی همیس در بین گردشگران علاقه مند به تماشای پلنگ برفی بسیار محبوب است. برترین زمان برای بازدید از این گربه سازن زیبا اواخر زمستان اعلام شده است. بعلاوه صومعه تاریخی همیس هر ساله جشنواره همیس(Hemis Tsechu) را میزبانی می نماید.

اگر چه هیچ هتلی در این پارک ملی وجود ندارد اما گردشگران می توانند در کمپ ها و اقامتگاه های محلی که به وسیله Snow Leopard Conservancy India Trust (SLC-IT) در سال 200 راه اندازی شده اند و به وسیله دولت محلی مدیریت و پشتیبانی می شوند، اقامت داشته باشند. بعلاوه گزینه های غذا هم به علت نبودن رستوران در محوطه این پارک محدود است. توصیه می گردد گردشگران غذا و خوراکی همراه داشته باشند اما در صورت احتیاج آن ها می توانند وعده های غذایی را از صومعه همیس و مردم محلی تهیه نمایند.

برترین زمان بازدید از پارک ملی همیس هند

برترین زمان بازدید از پارک ملی همیس هند، ماه می تا اکتبر است. میانه دمای این پارک از ماه می تا جولای بین 4 تا 21 درجه بوده و از آگوست تا اکتبر بین 10 تا 25 درجه است. از ماه نوامبر بیشتر مسیرهای کوهنوردی و گذرگاه های سافاری به علت بارش سنگین برف بسته می شوند.

جمع بندی درباره پارک ملی همیس کشمیر

در این مقاله با پارک ملی همیس کشمیر یکی از زیباترین و متنوع ترین پارک های ملی هند آشنا شدیم. همان طور که گفته شد این پارک به خاطرداشتن پلنگ های برفی در بین دوستداران محیط زیست و گردشگران شناخته شده است. به طورکلی پارک ملی همیس یک مکان عالی برای تماشای پرندگان، پستانداران به خصوص چندگونه در خطر انقراض و منظره ها طبیعی شگفت انگیز است.