معرفی محوطه باستانی نقش رستم - اهدا بلاگ

نقش رستم یکی از مکان های باستانی تماشایی و اعجاب انگیز مربوط به امپراتوری هخامنشی است. این مجموعه باستانی شامل مقبره های بزرگ شاهان ایرانی است که به هزاره اول پیش از میلاد باز می گردند. نقش رستم یادگار پابرجای یک امپراتوری قدرتمند است که روزگاری بر بخش قابل توجهی از دنیا باستان حکومت می کرد.

نقش رستم کجاست و به چه دورانی تعلق دارد؟نقش رستم، به معنای تاج و تخت رستم، تقریبا در 5 کیلومتری شمال غربی پرسپولیس، مرکز امپراتوری سابق هخامنشی است و در روستای زنگی آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ایران، در فاصلهٔ 6 کیلومتری از تخت جمشید قرار گرفته است. در فارس ایران امروز قرار گرفته است. بر روی نمای یک رشته کوه که در دوران عیلامی مقدس شمرده می شد، مقبره شاهان هخامنشی و خانواده های آن ها که مربوط به قرون چهارم و پنجم قبل از میلاد است و نیز نقوش برجسته حکاکی شده از دوران ساسانیان مربوط به قرن سوم بعد از میلاد قرار دارند.

علت نامگذاری نقش رستممحوطه نقش رستم، بر اساس شواهد یافت شده، احتمالا قبل از هخامنشیان مورد استفاده ایلامی ها بوده است؛ چرا که چند سنگ قبر و کتیبه مرتبط در اینجا پیدا شده است. بر روی این کتیبه، یک حجاری دیگر به وسیله ساسانیان اجرا شده است، اما همچنان تصویری از یک مرد با کلاهی نوک تیز و لباسی بلند که شباهتی به لباس های دوران هخامنشی و یا ساسانی ندارد معین است؛ بر اساس بعضی منابع، این تصویر قهرمان اسطوره ای شاهنامه به نام رستم است و از این رو نام این مکان را نقش رستم نامیده اند. بر اساس این افسانه، رستم در این مکان اسفندیار را شکست می دهد.

ساسانیان و نقش رستمبیشتر نقوش برجسته نقش رستم به دوران ساسانی بازمی گردند. در قرن سوم بعد از میلاد، حکومت ساسانی با غلبه بر اشکانیان قدرت برتر شرق می گردد. ساسانیان برای تثبیت حکومت خود کوشش کردند خود را هرچه بیشتر به حکومت هخامنشی مرتبط سازند و خود را به عنوان جانشینان آن ها نامیدند؛ و یکی از اقدامات آن ها در این راستا حکاکی یک کتیبه در نقش رستم بود.

در حالی که محوطه نقش رستم، هنوز در سازمان دنیای یونسکو از حمایتی برخوردار نیست این کتیبه ساسانی به عنوان بخشی از چشم انداز باستانی دوران ساسانی در منطقه فارس، در یونسکو به ثبت رسیده است چرا که این کتیبه شرایط سیاسی، فرهنگی، تاریخی و هنرزی دوران ساسانی را به خوبی به تصویر می کشد.

چهار صلیب نقش رستمبه دیواره بزرگ نقش رستم صلیب ایرانی یا چلیپا نیز گفته می گردد و این به معنای مقبره هایی است که شبیه به صلیب به نظر می رسند. چهار صلیب که با ارتفاع بیش از 60 متر بر سنگها تراشیده و حک شده است! این مقبره های هخامنشی، علت جذب ساسانیان به این مکان بود. این مقبره ها به صورت اتاق هایی هستند که در دل کوه حفاری شده اند و درون هر یک تابوت هایی وجود دارد. هنوز معین نیست که آیا بدن مردگان به طور مستقیم در این تابوت ها قرار می گرفته یا استخوان ها بعد از اینکه در برج سکوت به مرحله تجزیه رسیده، به نقش رستم منتقل شده اند. بعلاوه گفته می گردد که این مقبره ها بعد از حمله اسکندر به ایران مورد غارت و تخریب واقع شده اند.

اگرچه در این محل 4 قبر وجود دارد، تنها یکی از آن ها را می توان با قطعیت تشخیص داد، چرا که این قبر با یک کتیبه سه زبانه همراهی می گردد: این آرامگاه داریوش اول، حاکم سوم امپراتوری هخامنشی است بالای نمای آرامگاه داریوش، یک کتیبه وجود دارد که در آن داریوش را در حال عبادت به تصویر کشیده است و از فتوحات او سخن می گوید.

یکی دیگر از نقوش برجسته در محوطه نقش رستم، نقش نرسی است که در آن تاج گذاری نرسی به تصویر کشیده شده است.

دیگری نقش بهرام است که وی را در حال نبرد و در حال شکست دشمن رسم نموده اند.

در جای دیگری، می توان تصویر شاپور اول را دید که والرین امپراتور روم را شکست می دهد. این نقش یکی از زیباترین نقوش نقش رستم است. در این تصویر می بینیم که والریان امپراتوری روم در مقابل بهرام تسلیم شده است.

←نقش شاپور→

←نقش بهرام→

←نقش نرسی→

محوطه باستانی نقش رستم، یکی از باشکوه ترین آثار تاریخی ایران است که می توان آن را کتابی تاریخی دانست که هر ورقش سخنی از دورانی خاص می گوید. اگر به بازدید این مجموعه زیبایی پر ابهت بروید، خواهید دید عظمت آن شما را به سکوت وامی دارد.

منبع: سایت ستاره

منبع: راسخون