خبرنگار آمریکایی مقیم پاریس: هوش مصنوعی داشت مغزم را می خورد! - اهدا بلاگ

تجربه ای که به زنگ خطر تبدیل شد

هوش مصنوعی داشت مغزم را می خورد. این جمله ، بخشی از اعترافات صادقانه سم ششنر Sam Schechner، خبرنگار آمریکایی مقیم پاریس است که برای روزنامه ای معتبر می نویسد. او به تدریج متوجه شد که استفاده مکرر از چت بات برای نوشتن ایمیل ها و پیغام های فرانسوی، باعث شده توانایی فکری اش در بیان ایده ها و انتخاب واژگان تضعیف گردد.

او که سال ها برای تسلط بر زبان فرانسه کوشش نموده بود، ناگهان دریافت که نمی تواند حتی یک پیغام ساده و مودبانه به دوستانش بنویسد. حس کرد که فکرش کند و واژه ها برایش ناآشنا شده اند. چیزی در درون او خاموش شده بود و استعداد و جمله پردازی روانش داشت بر باد می رفت.

برون سپاری فکری، روند مذیانه آرام و بی صدا

روان شناسان این پدیده را Cognitive Offloading یا برون سپاری شناختی می نامند؛ یعنی وقتی مغزمان را از انجام وظایف فکری خالی می کنیم و آن را به ابزارهای بیرونی می سپاریم. این برون سپاری گاهی مفید است، مثل زمانی که از ماشین حساب استفاده می کنیم یا مسیر را با جی پی اس پیدا می کنیم. اما وقتی این تکیه کردن به سطح افراطی می رسد، مغز کم کم از کار می افتد.

پژوهش ها نشان داده اند که مغز، درست مثل ماهیچه ها، اگر به کار گرفته نگردد تحلیل می رود. رابرت استرنبرگ Robert Sternberg، استاد روان شناسی در دانشگاه کرنل می گوید: خلاقیت، وقتی استفاده احتیاجی به آن نباشد، رو به زوال می گذارد. و این حرف ساده، پشتوانه علمی گسترده ای دارد.

پژوهش های نگران نماینده درباره وابستگی به چت بات ها

در یک تحقیق مشترک از مایکروسافت و دانشگاه کارنگی ملون Carnegie Mellon University، پژوهشگران دریافتند که هر چه کاربران بیشتر به پاسخ های هوش مصنوعی تکیه نمایند و به آن اعتماد داشته باشند، مهارت های تفکر انتقادی شان ضعیف تر می گردد.

پژوهش دیگری در سال گذشته نشان داد دانشجویانی که زیاد از چت جی پی تی یاری می گیرند، نه فقط نمرات پایین تری می گیرند، بلکه دچار ضعف در حافظه نیز می شوند. مغز آن ها که زمانی فعال و مستقل بود، حالا تبدیل شده به گیرنده منفعل اطلاعاتی که خودش آن ها را پردازش نمی نماید.

زبان و فکر؛ رابطه ای عمیق تر از آنچه می پنداریم

مدل های زبانی بزرگ، مانند GPT، فقط برای نوشتن متن طراحی نشده اند. آن ها در عمل بخشی از فرآیند تفکر را انجام می دهند. زبان و اندیشه دو چیز کاملاً جدا نیستند؛ زبان ابزار تفکر است، و وقتی کسی واگذاری زبان را به یک الگوریتم آغاز کند، درواقع بخشی از اندیشه ورزی را هم برون سپاری نموده.

پژوهشگران می گویند هر چه این روند بیشتر ادامه یابد، توانایی فرد برای ساختن جمله، فکر کردن درباره مسائل پیچیده، و حتی یادآوری واژه ها کاهش می یابد. و از آنجا که این تغییر تدریجی ست، خیلی ها تا وقتی کار از کار نگذشته متوجه آن نمی شوند.

ابزارهایی که ما را تنبل می نمایند

لوئیزا ده مانی Louisa Dahmani، عصب شناس بیمارستان عمومی ماساچوست، در پژوهشی نشان داد که استفاده زیاد از جی پی اس باعث آسیب تماشا حافظه فضایی انسان می گردد. او به ششنر گفت: هوش مصنوعی و جی پی اس هر دو ما را دچار تن آسایی فکری می نمایند. ممکن است بتوان آن ها را با آگاهی و دقت به کار گرفت، اما بیشتر ما طبق طبیعت مان راه آسان تر را انتخاب می کنیم.

و این نکته مهمی ست: انسان ها ذاتاً تمایل دارند بار فکری را از دوش خود بردارند. وقتی ابزارهایی در دسترس هستند که می توانند برایمان بنویسند، تصمیم بگیرند و پیشنهاد بدهند، مقاومت در برابرشان کار آسانی نیست.

چرا هنوز به چت بات ها احتیاج داریم؟

این که کسی بخواهد با استفاده از هوش مصنوعی یک مقاله برای مدرسه بنویسد، یا ایمیلی برای مدیری که از او خوشش نمی آید آماده کند، قابل درک است. وقت و انرژی انسان ها محدود است، و ابزارها برای راحت تر کردن زندگی ساخته شده اند. اما مسئله اینجاست که با واگذاری این کارها، فقط در زمان صرفه جویی نمی کنیم؛ بلکه بخشی از هویت فکری مان را هم کنار می گذاریم.

درست همان طور که اعتیاد به گوشی های هوشمند مغز را فرسوده نموده، هوش مصنوعی هم در صورت استفاده ناآگاهانه می تواند فکر مان را تحلیل ببرد. برخلاف گوشی، این یکی نه فقط حواس پرت می نماید، بلکه تفکر را جایگزین می نماید.

مسیر میانی: استفاده آگاهانه، نه کورکورانه

همه ابزارها خنثی هستند. آنچه آن ها را مفید یا مضر می نماید، نحوه استفاده ما از آن هاست. اگر از چت بات ها به عنوان یاری نماینده و راهنما استفاده کنیم، نه جایگزین کامل تفکر، شاید بتوانیم از مزایایش بهره مند شویم بدون آن که فکر مان آسیب ببیند.

به یاد داشته باشیم: مغز انسان همچنان یکی از پیچیده ترین و شگفت انگیزترین ابزارهای دنیا است و اگر به آن بی توجهی کنیم، دیگر هوش مصنوعی هم نمی تواند نجات مان دهد.

منبع: futurism